Մատենադարան, հին ձեռագրերի և փաստաթղթերի պահպանման և ուսումնասիրման կենտրոն, ձեռագրերի պահպանման աշխարհի ամենահարուստ կենտրոններից մեկը։ Ունի ձեռագրերի և միջնադարյան գրքերի աշխարհի ամենախոշոր հավաքածուներից մեկը։ Այստեղ պահպանվում են շուրջ 23000 ձեռագիր, հմայիլներ, պատառիկներ և 300 000 արխիվային փաստաթուղթ։ Ամեն տարի Մատենադարանն ունենում է շուրջ 50000 այցելու։
Հայերեն ձեռագիր մատյանների ամենախոշոր պահոցն է։ Այն ստեղծվել է 1921 թվականին՝ 5-րդ դարում ստեղծված Էջմիածնի մատենադարանի հիմքի վրա, և եղել է առաջին գիտահետազոտական հաստատությունը Հայաստանում։ Նախկինում այն կոչվել է Կուլտուր-պատմական ինստիտուտ։
Մատենադարանը գրանցված է 1997 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային հիշողության ցանկում։ Այն այժմ համարվում է «ազգային հիշողության պահպանման և զարգացման ամենակարևոր վայրերից մեկը»։
«Մատենադարան» (հայերեն բառը Գրաբարի խոնարհման համակարգը «գրաբարում» նշանակել է «գրադարան») և համարվել է մի վայր, որին կից գործել է նաև ձեռագրատուն։ Մի քանի հայկական վանական համալիրներ նույնպես ունեցել են մատենադարաններ, ինչպես օրինակ՝ Հաղպատի և Սանահինի վանական համալիրներն են։
Ըստ Ղազար Փարպեցու՝ Էջմիածնի կաթողիկոսությանը կից գործել է գրատուն, որտեղ պահվել են հայերեն ու հունարեն մատյաններ։ 5-րդ դարի սկզբից Հայաստանում և հայաշատ վայրերում գրվել և ընդօրինակվել են հազարավոր ձեռագիր (գրչագիր) մատյաններ, որոնք պահվել են վանքերի ու մենաստանների գրատներում ու մատենադարաններում։
Հայերեն ձեռագիր մատյանների ամենախոշոր պահոցն է։ Այն ստեղծվել է 1921 թվականին՝ 5-րդ դարում ստեղծված Էջմիածնի մատենադարանի հիմքի վրա, և եղել է առաջին գիտահետազոտական հաստատությունը Հայաստանում։ Նախկինում այն կոչվել է Կուլտուր-պատմական ինստիտուտ։
This is a Little Red Hen. Her name is Jen or Jen the Hen. Jen the Hen is very clever. Jen the Hen has got a family. She has got three little children-three little chickens. They live in a brown house in Green Street. Jen the Hen has got one son and two daughters. They are yellow. They are very, very nice. They like to run and jump. How Jen the Hen loves them all. They are a happy family. Jen the Hen has got three friends. They are a cat, a dog, and a duck.
This is the Cat. The Cats name is Pam, or Pam the CAt. She is a big grey cat. She lives in Green Street, too. This is a Dog. The Dog’s name is Tug, or Tug the Dog. He is black and white. He is very big. He lives in a dog house.
This is the Duck. The Duck’s name is Chuck, or Chuck the Duck. She is brown. She is big, too. She is a good swimmer. She lives near the lake.
Անծանոթ բառեր
live-ապրել
street-փողոց
swimmer-լողորդ
chicken-ճուտիկ
ask-հարցնել
near-մոտ
lake-լիճ
Թարգմանեք այս նախադասությունները։
Նա ունի /has/ մեծ ընտանիք։
Ես ունեմ դեղին գնդակ։
Մենք ապրում ենք փոքր փողոցում։
He has got a big family.
He has got a yellow ball.
We live in a small strees.
My brother is a schoolboy.
I like to play football.
The ball is in the basket.
I am in my classroom.
I lke sun flawer.
Հետևյալ բարդ բառերը բացեք և ստացեք պարզ բառեր, և դրանցից երեքով կազմեք նախադասություններ,օրինակ՝ schoolbag– school-bag
Մի մարդ է լինում ասում եմ, այ այախպեր շա՜տ սոված եմ, ի՞նչ անեմ։ Ասում է նա, Ես գնում եմ աստծու մոտ գմում եմ բաղտս գտնեմ։ Ես ասում եմ, եթե հասնես կասես մի գայլ կա շատ սոված է ի՞նչ անի։ Սպասեցի, սպասեցի եկավ, ասում է, աստվածն ասաց որ մի անխելք մարդ գտնես կուտես։ Ասացի ես, հենց դու էլ անխեք մարդ ես, արի քեզ ուտեմ։
Թանգարանում տեսանք հին փայտե սկուտեղներ, տպիչներ սպիտակ շորերի վրա նախշեր տպելու համար, գդալամաններ։ Հնում տուն երբ տուն մարդ էր գալիս հետը իր գդալը տանում էր, իսկ եթե նոր երեխա էր ծնվում փոքր գդալ էր ավելանում գդալամանում։ Մի մեծ գդալի վիա պատկերված էր Թումանյանի հեքիաթները։ Այնտեղ երազանքի աթոռ կար որի վրա ես նստեցի և երազանք պահեցի։ Այնտեղ կար տարազներ։ Մեծ կարասի շուրջ տեսանք վոսկեջրած գոտիներ։ Տսանք աղամաններ, ծխախոտի տուփ, կեղծ մրգեր։ Ցտեսություն։
Իմ լավ կուկու. Ո՞ր սև սարում, Ո՞ր անտառում, Ո՞ր թփի տակ Կորար մենակ…
– Վայ – վա՜յ, դու – դո՜ւ, Իմ խեղճ կուկու… Լաց էր լինում մարիկ Կկուն, մին էլ, ըհը՛, Աղվեսը ետ եկավ։ – Էս սարը իմն է,
Էս ծառը իմն է, Ծառում փչակ կա, Փչակում՝ մի բուն, Էս ո՞վ է եկել Տիրացել թաքուն։
Ախ դու Կկու, հիմար Կկու, Քանի՞ փոքրիկ ձագ ունես դու: – Երկու հատ ձագ, աղա Աղվես: – Երկու հատ ձագ ցույց կտամ քեզ: Ա՛խ, չարամիտ դու ավազակ,
Ի՜նչ խաբար է, երկո՜ւ հատ ձագ. Ի՜նչ, ուզում էս էստեղ զոռով Լցնես ամբողջ կկուներո՞վ… Ձգի շուտով մի հատը ցած, Թե չէ՝ կացինս հրեն սրած,
Գնամ բերեմ, Ծառը կտրեմ… – Վա՜յ, չկտրես, – Աստված սիրես, – Էս էլ առ տար,
Ու թող դադար՝ Վերջինը գեթ Մնա ինձ հետ… Աղաչեց մարիկ Կկուն ու երկրորդ ձագն էլ ձգեց ներքև: Աղվեսը՝ հա՛փ, էս էլ առավ ու գնաց: – Վայ – վա՜յ, վույ – վո՜ւյ, Ընչի՞ համար Եկա ես սար, Բուն շինեցի, Ձագ հանեցի… Աղվեսն եկավ, Տարավ, կերավ, Երկու, երկու, Կուկու… կուկու… Լաց էր լինում մարիկ Կկուն:
Էս միջոցին – ղա՜, ղա՜, ղա՜, Ագռավն անց էր կենում էն կողմերով: Լսեց Կկվի լացի ձայնը: – Էդպես տխուր ու զարհուրիկ Ի՞նչ ես լալիս, Կկու քուրիկ: – Ինչպես չլամ, ա՛ սանամեր. Աղվեսն եկավ էն սրտամեռ, Գլխիս էսպես փորձանք բերավ, Ձագուկներըս տարավ, կերավ: – Վո՜ւյ իմ աչքին, անխելք Կըկու, Ինչպես իզուր խաբվել ես դու .Սուտ խոսքերից չար Աղվեսի: Ոն՜ց թե սարը իմն է՝ կասի: Ո՞վ է տըվել էն լրբին սար. Սարն ամենքիս է հավասար… Ո՞վ կթողնի վեր կենա նա Ամբողջ սարին գա տիրանա, Անունը տա սրած կացնի, Սրան-նրան սուտ վախեցնի, Ու մինն էսօր, մյուսը – երեկ,
Ձագեր տանի, ուտի մեկ-մեկ… Սև գրողի էն տարածին Ո՞վ է տվել սրած կացին: Մին էլ որ գա ու սպառնա, Մի՛ վախենա, քշի գնա: Էսպես ասավ Ագռավն ու թռավ գընաց: Ահա կրկին Աղվեսն եկավ: – Էս սարը իմն է, Էս ծառը իմն է… Հազիվ էր ասել, Կկուն բնից գլուխը հանեց՝ – Սուտ ես ասում, դու խաբեբա,
Անխիղճ գազան, անկուշտ, ագահ: Ո՞վ է տվել էստեղ քեզ սար, Սարն ամենքիս է հավասար: Ի՜նչ ես եկել սուտ տեր դարձել, Ես էլ հիմար՝ ճիշտ եմ կարծել,
Ձագուկներըս տըվել եմ քեզ… Կորի՛, գընա, դու չար Աղվես, Հերիք ինչքան սուտ ես ասել. Հիմի գիտեմ, չեմ վախում էլ. Կացին չունես ծառը կտրես:
– Ո՞վ ասավ քեզ: – Ագռավն ասավ: – Ագռա՞վը, լա՜վ: Ու Ագռավի վրա բարկացած Աղվեսը պոչը քաշեց, հեռացավ: Գնաց մի դաշտում սուտմեռուկի տվավ, վեր ընկավ, իբրև թե սատկել է: Ագռավն էլ կարծեց՝ իրավ սատկել է, թռավ եկավ վրեն իջավ, որ աչքերը հանի: Աղվեսը՝ հա՛փ, հանկարծ բռնեց: – Ղա՜-ղա՜, ղա՜-ղա՜, Աղվես աղա… – Ա՛յ դու կռավան չարալեզու, Ո՜նց թե Կկվին ասել ես դու, Թե ես կացին չունեմ սրած… Կացին չունե՜մ… դե՜ հիմի կա՛ց… – Վա՜յ, քեզ մեղա, Աղվես աղա, Ես եմ ասել, չեմ ուրանամ, Ինձ քրքըի, ինձ կեր հում-հում, Տո՛ւր ինչ պատիժ սիրտդ կուզի, Բայց մի վերջին խոսքս լսի: Ես էն սարում, հենց դեմ ու դեմ, Էնպես մի թանկ պահուստ ունեմ, Որ չես գտնի դու քո օրում Ոչ մի թառում կամ անտառում: Ընչի՞ համար էն ահագին Գանձը կորչի հողի տակին: Արի գնանք, հանեմ տամ քեզ, Էնքան ուտե՜ս, էնքան ուտե՜ս… Թե չլինի ու սուտ դուրս գամ, Ես հո էստեղ միշտ կամ ու կամ…
– Գնա՛նք, ասավ Աղվեսը: Թե կլինի, շատ լավ, թե չի լինի, էլի քեզ կուտեմ: Գնացին: Վերևից թռչելիս Ագռավը նկատել էր, որ մի թփում պառկած էր գյուղացու շունը: Աղվեսին տարավ, տարավ, դուրս բերավ ուղիղ էն թփի վրա: – Ա՛յ, ասեց. էս թփումն է իմ պահուստը: Աղվեսն ագահ վրա ընկավ թփին. շունը վեր թռավ, կոկորդից բռնեց ու դրեց տակին: Աղվեսը խեղդվելով սկսավ խռխռալ.
Ա՜խ, ե՜ս… ա՜խ, ե՜ս… Զգույշ Աղվես, Փորձանքի մեջ Ընկնեմ էսպե՜ս… Ա՜խ, անիրա՜վ Դու սև Ագռավ… Ինչքան էլ որ լինիս զգույշ, Չարի համար թե վաղ, թե ուշ, Էդ է պահված, Աղվես աղա, Ղա՜, ղա՜, ղա՜, ղա՜…
Պատասխանեց Ագռավն ու թռավ:
Աղվեսը ետ վերադարձավ։
Մեղա եկավ։
Ներեղություն խնդրեց և ճուտիկներին հետ տվեց։
Պարզվում է ճուտիկներին չէր կերել, այլ կուլ էր տվել։
Բարի գալուստ Նոյ Ղազարյանի բլոգ 